‘Ik ben het zo zat om verdrietig te zijn. Het kost me zoveel energie. Wanneer wordt alles weer gewoon normaal?’
Ik vroeg het me zo vaak af vlak nadat Hugo overleed. Ik wilde de tijd terugdraaien, maar ik wist dat dat niet kon. Het beste alternatief leek me dan dat alles gewoon maar weer normaal moest worden.
Het probleem was alleen dat mijn normaal niet meer bestond. In ieder geval niet het normaal van vóór Hugo. Het verliezen van mijn kind had alles veranderd. Het had mij veranderd.
De bedrijfsarts vroeg wanneer ik weer ‘hersteld’ zou zijn. ‘Nooit’ antwoorde ik. Ik geloof niet dat dit het antwoord was dat hij had verwacht. Of gehoopt. Maar het kwam dichter bij de waarheid dan elk ander antwoord zou komen.
Ik moest op zoek naar mijn nieuwe normaal, ook al wist ik niet waar ik moest zoeken. Google had het antwoord niet.
Ik voelde dat ik vooruit kwam als ik niet te ver vooruit keek en tegelijkertijd hoop en vertrouwen in de toekomst bleef houden. Ik wist waar ik naartoe wilde, ook al wist ik nog niet hoe.
Het bleek heel veel tijd en energie te kosten. Uitproberen. Grenzen opzoeken en erover heen gaan. Stapjes terugdoen. Mezelf toestemming geven om verdrietig te zijn. Maar ook om uit te vinden waar ik wel blij van werd. Het hoorde er allemaal bij, maar het was vreselijk vermoeiend.
Mijn nieuwe normaal begon langzaam vorm te krijgen, maar was nog steeds heel kwetsbaar. Als een dun laagje ijs dat elk moment kon breken. Het kostte heel veel nachten vorst voordat ik het gevoel had erop te kunnen vertrouwen. Het duurde nog veel langer voordat ik erop leerde schaatsen.
En weet je, soms kraakt het ijs. Soms komen er scheutjes. En soms zelfs een wak. En ook dat is prima. Die Elfstedentocht? Die is niet voor niks al zolang niet gereden.