Bij het woord verantwoordelijkheid denken heel veel mensen aan schuld. Verantwoordelijkheid nemen en schuld bekennen wordt vaak als hetzelfde gezien. Terwijl het toch echt iets heel anders is.
Er zijn situaties die je eigen schuld én verantwoordelijkheid zijn. Als jij een politieagent uitscheld, krijg je een boete (zag ik deze week op televisie. Heerlijk, die reality-tv). Jongen was boos, ging in hoger beroep, kreeg uiteraard ongelijk. Dat is de wet. Eigen schuld, dikke bult. Het was zijn eigen verantwoordelijkheid om deze te betalen, ook al had hij geen geld. Had hij zich maar eerder moeten bedenken.
Er zijn ook situaties die niet jouw schuld zijn. Om maar met de deur in huis te vallen, het feit dat je kindje is overleden. Kun je niets aan doen, het is niet jouw schuld. Er valt jou, en waarschijnlijk ook niemand anders, iets te verwijten. Al kun je je hier zeker als moeder wel schuldig over voelen. Maar dat is niet hetzelfde als schuldig zijn. Daar heb ik een video over opgenomen (te vinden op mijn Instagram pagina).
Kortom, het is niet jouw schuld. Laten we het voor het gemak daarover eens zijn. Maar nu komt het moeilijke. Je bent er wel verantwoordelijk voor. Jij bent verantwoordelijk voor alles wat je overkomt, ook al is het niet je eigen schuld. Dat klinkt hard, maar zo is het niet bedoeld. Het geeft aan dat je altijd een keuze hebt. Jij kiest er zelf voor hoe je hiermee omgaat. Schuld is iets uit het verleden, verantwoordelijkheid gaat over de toekomst. Zelfs als het de schuld van iemand anders is, heb je nog altijd zelf de keuze hoe je hierop reageert. Ga je de strijd aan? Wil je koste wat kost gerechtigheid? Of maak je de keuze dat het al verdrietig genoeg is en focus je je op de toekomst? Jij bepaalt zelf hoe een gebeurtenis jouw leven beïnvloed.
Wat zou er gebeuren als je vanaf nu 100% verantwoordelijkheid neemt voor je eigen leven? Dat je verdrietig mag zijn, maar jezelf ook een leuk leven gunt? Dat kan allebei. Dat is het mooie. Alles kan. Omdat je het zelf in de hand hebt. Niemand kan voor jou bepalen hoe je moet rouwen, hoe lang dat moet duren, wanneer je weer zwanger mag worden, óf je überhaupt nog zwanger wilt worden of dat je een wereldreis gaat maken.
Blijf je op de bank hangen of trek je de stoute schoenen aan en ga je naar de Efteling, ook al ben je op dezelfde dag ongesteld geworden en zit de mascara van alle tranen inmiddels op je kin? (écht gebeurd, dappere mama die me dit vandaag vertelde) Niemand zal het je kwalijk nemen als je de hele dag in je pyjama in zelfmedelijden blijft zitten, scrollend door je Instagram feed. Sterker nog, iedereen zal het volledig begrijpen. De hartjes vliegen om je oren. Maar ga jij je er beter door voelen? Misschien wel. Misschien is dat voor jou de beste keuze op dat moment. Mijn ervaring leert alleen dat je pijn onder ogen komen en de confrontatie aangaan, je veel sneller weer op de been helpt.
Ik pleit er niet voor dat je je verdriet moet negeren, afzwakken of niets meer online mag delen. Ik pleit er juist voor dat je het aangaat. Er dwars doorheen gaat. Maar vooral dat je verdriet je geen kracht ontneemt, maar juist geeft! Door het verdriet toe te laten, ontdek je dat je zoveel meer aankunt dan je denkt. Dat je veel sterker bent dan je denkt. En begrijp me niet verkeerd, dat gevoel moet je zelf hebben, het gaat er niet om dat anderen je vertellen hoe sterk je wel niet bent.
Hoe trots denk je dat mijn dappere klant was toen ze uitgeput thuis kwam na een dagje Efteling vol met zwangere buiken, baby’s en gezinnen? Natuurlijk is de confrontatie heftig. Natuurlijk had ze ervoor kunnen kiezen om thuis te blijven. Maar ze ging het aan. Ze omarmde het volledig en riep zonder woorden: ‘kom maar op, ik kan dit!’ Ze pakte de volledige verantwoordelijkheid.
Het is niet jouw schuld. Je zou er werkelijk alles aan doen om de tijd terug te draaien, maar helaas is dat geen optie. Je bent wel verantwoordelijk voor je toekomst. Alleen jij kan die vormgeven zoals jij dat wilt. Niet ondanks je verlies, maar dankzij je verlies.