Rouwen in tijden van crisis. Want een crisis kunnen we het inmiddels wel noemen. Corona grijpt om zich heen. Niet alleen het virus, maar ons hele dagelijkse leven wordt erdoor beïnvloed. Het gaat eigenlijk nergens anders meer over. Dat is begrijpelijk, maar ook heel ingewikkeld als jouw leven al stil stond voordat deze hele crisis ontstond.
Het verliezen van een kind heeft een onuitwisbare impact op je leven. Er ontstaat een soort sociaal isolement. Want hoeveel mensen je ook om je heen hebt, je moet het uiteindelijk zelf doen en dat kan heel eenzaam zijn.
In een rouwproces wordt je heen en weer geslingerd tussen twee kanten. Enerzijds ben je bezig met je verdriet en het gemis, het ‘verwerken’ van het verdriet: de verlieskant. Anderzijds probeer je je leven op te pakken en je aan te passen aan de nieuwe situatie: de herstel- of aanpaskant.
(Even tussen haakjes, verwerken vind ik een rot woord, maar dan snapt iedereen wat ik bedoel. En herstellen doe je nooit, maar ook dan snapt iedereen wel waar het over gaat).
Het is als twee roeispanen van een boot, je hebt ze beide nodig om vooruit te komen. Je wordt voortdurend heen en weer geslingerd tussen deze twee. Dat is ontzettend vermoeiend, maar wel heel normaal. Als je alleen aandacht hebt voor één kant, draai je rondjes en kom je niet vooruit.
Tot zover de theorie. Maar toen kwam Corona en ineens ziet de wereld er heel anders uit.
Iedereen zit nu in isolement. De sociale steun die in tijden van rouw zo belangrijk is valt weg. Social distancing. Ik had er nog nooit eerder van gehoord, maar het is nu de normaalste zaak van de wereld om elkaar te vermijden of met een grote boog om andere mensen heen te lopen. Natuurlijk kun je bellen, skypen en facetimen, maar dat is toch net iets anders dan een knuffel of een arm om je heen.
Veel ouders zijn bang dat hun verdriet vergeten wordt in het overweldigende ‘geweld’ van Corona. Begrijpelijk, mensen hebben nu hun eigen zorgen en zien wellicht niet dat jouw wereld al eerder was gestopt met draaien. Ze zien niet dat het Corona nieuws je stiekem geen barst interesseert, omdat je het al moeilijk genoeg hebt met jezelf. De aandacht vanuit de omgeving voor jouw verlies vlakt af.
Aan de andere kant valt er ook veel afleiding weg aan de kant van het herstel. Werken, sporten, sociale afspraken, alles valt weg of wordt anders ingevuld. Daar zit je dan op de bank met je verdriet. Terwijl je net lekker op gang was met het voorzichtig oppakken van je leven.
Rouwen is een ingewikkeld en moeilijk proces. En in tijden van crisis, wordt het misschien nog wel iets lastiger. Maar je moet het ermee doen. Helaas heb je weinig invloed op deze situatie. Behalve thuisblijven om de verspreiding tegen te gaan uiteraard.
Ik probeer altijd te zoeken naar de dingen die je wél kunt doen. Je hebt niet gekozen voor wat er is gebeurd of de situatie waar je in zit en je kunt er ook niets aan veranderen. Je kunt wel zelf beslissen hoe je ermee omgaat.
Ja, het is moeilijk en daar mag je best van balen. Dat hoort erbij. Maar probeer ook eens verder te kijken. Geeft deze periode van stilte en rust je misschien de kans om aandacht te geven aan je verdriet? Om echt even bewust stil te staan bij hoe je je voelt en wat je nodig hebt? Het wegvallen van alle afleiding dwingt je om terug te gaan naar de basis. Naar jezelf.
Het is een tijd van bezinning, maar ook van nieuwe plannen. Wat zou je graag willen als alles weer mag en kan? Je hebt nu alle tijd om dit uit te zoeken. Maak er gebruik van.
Je gebruikt nog steeds je twee roeispanen, alleen vul je ze nu anders in. En dat is lastig, maar biedt je ook nieuwe kansen en mogelijkheden. Maak eens een legpuzzel of begin eindelijk aan dat fotoboek dat je altijd al wilde maken. Schrijf een brief aan iemand die je dierbaar is. Lees een boek of luister naar mooie muziek. Of doe even helemaal niks. Kijkt niemand nu raar van op.
Je hebt geen keuze, maar ook weer wel. Je zult moeten rouwen met de riemen die je hebt.