Hoe vaak hoor jij dit als jij je verhaal vertelt? Als je aan iemand vertelt dat je baby is overleden? Dat je wel moeder bent geworden, maar geen kindje hebt om voor te zorgen? Ik heb het al ontelbaar keren gehoord. En ik hoor het nog steeds dagelijks. Het lastige is dat ik niet kan ontkennen dat het heftig is. Want natuurlijk is het vreselijk verdrietig. Maar soms wordt ik er ook een beetje moe van.
Het is de reactie van mensen die niet zo goed weten wat ze moeten zeggen. Of vragen. Want elk gesprek waarin je deze bom laat vallen, valt letterlijk dood. Dat is de reden dat er momenten zijn dat ik het liever niet benoem. Om de ander te sparen. Niet eens mezelf. Ik heb mijn verhaal al zo vaak verteld dat het voor mijzelf eigenlijk niet meer heftig is. Klinkt heftig hè?
Natuurlijk is het heftig. Het moeten missen van je kind is vreselijk. Maar het is inmiddels onderdeel van mijn leven geworden. Het hoort bij mij. Is het heftig? Ja. Het voelt alleen niet meer zo. Ik heb een kind gekregen en daar ben ik trots op. Een kind dat me niet alleen verdriet, maar ook zoveel liefde heeft gebracht. Het woord heftig past dan niet meer in deze context.
Toevallig sprak ik afgelopen week meerdere moeders die in een vergelijkbare situatie zitten. Die nog steeds heel verdrietig zijn over het gemis. Maar die ook doorgaan met leven. Die weer leuke dingen doen. Weer aan het werk zijn. Die weer oprecht kunnen genieten van een weekendje weg of een middag in de zon. Ze vragen me allemaal: ‘Hiske, is dit wel normaal? Moet ik niet langer rouwen? Het is nog maar zo kort geleden en ik denk al zoals jij. Komt ‘de klap’ straks nog?’
Reacties van mensen in je omgeving over hoe heftig het is dragen vaak bij aan dit gevoel. Heb ik wel lang genoeg gerouwd? Wanneer mag ik me weer gelukkig voelen? Soms voel je je gewoon goed, maar durf je dit niet te uiten. Het voelt een beetje raar, omdat de buitenwereld denkt dat je nog heel verdrietig bent. En dat ben je ook, maar niet constant. Je wilt alleen ook niet een verkeerd beeld schetsen. Alsof het allemaal over is en niemand er nog naar hoeft te vragen. Kortom, best complex, dat rouwen.
Naar mijn idee gaat het hierom: voor de buitenwereld blijf jij altijd de moeder van dat overleden kindje. Als je dat voor het eerst hoort, is dat zeker heftig. Maar jij leeft met deze realiteit, elke dag. Je gaat door een rouwproces, waarin je stappen maakt. En jij bent vaak al stappen verder dan de mensen om je heen.
Het omgekeerde gebeurt trouwens ook. Mensen die zeggen: ’het is nu 6 maanden geleden, wordt het niet eens tijd om er een streep onder te zetten?’. Terwijl jij daar nog lang niet aan toe bent. Omdat jij nog midden in je verdriet zit. En het echt nog ontzettend heftig is, elke dag. Niemand anders kan voor jou bepalen wanneer het tijd is om door te gaan. En op welke manier.
Wat ik wil zeggen is dat alles goed is. Iedereen rouwt anders en ook de tijd die dit kost is heel verschillend. Ik spreek moeders die na een paar maanden hun leven weer aardig op de rit hebben en ook echt weer gelukkig zijn. Ik spreek moeders waarbij het een jaar tot drie jaar duurt. En ik spreek ook moeders die na 25 jaar niet met droge ogen over hun overleden baby kunnen vertellen.
Als ik nu vertel dat ik moeders begeleid die een kindje zijn verloren, krijg ik weer deze reactie. Wat heftig zeg, dat zal wel zwaar zijn. Ja, de verhalen die ik elke dag hoor zijn intens verdrietig. Maar tegelijktijdig straalt er ook zoveel kracht uit. Ik zie zoveel moeders die zo ontzettend trots, sterk, moedig en vol liefde zitten. Dat is niet heftig. Dat is vooral ontzettend mooi.